• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Edebiyat Gazetesi

Kültür Sanat Edebiyat Haber Gazetesi

Beste Bekir
bestebekir@hotmail.com
İNSANCIL EDEBİYAT
18/12/2021
         "Edebiyat bir resimdir, daha doğrusu hem resim hem de aynadır. Duygunun ifade edilmesidir. İnce bir eleştiridir, öğretici bir belgedir." diyen Dostoyevski ne güzel söylemiş. Duyguları ifade etmenin sanatsal yolu olan edebiyat, ufka açılan bir penceredir. Dolayısıyla insanı dar bir alana hapsetmek yerine, onun özgürce kendini ifade etmesine yardımcı olmalı, insana geniş bir bakış açısı kazandırmalıdır.

         2003'te Alman Yayıncılar Birliği'nin Geleneksel Barış Ödülü'nü kazanan ünlü yazar Susan Sontag'ın dediği gibi "Edebiyat özgürlüktür. Özellikle de birer değer olarak okumanın ve içedönüklüğün ayaklar altına alındığı bir çağda edebiyat, özgürlüğün ta kendisidir." Edebiyat, belli bir alana, zümreye ya da siyasi fikre ait olmamalı, bunlara hizmet için bir araç olarak kullanılmamalıdır.

         Evrensel duyguların dışavurumu olan edebiyat, her şeyden önce insancıl olmalı, insanları veya toplulukları kategorize etmek yerine onları duyguları ve düşünceleriyle resmetmeyi hedeflemelidir. Edebiyat bir kültür ürünü olarak karşımıza çıksa bile önünde sonunda kültürler havuzunda başka kültürlerle karşılaşır ve kültürlerararası etkileşimden nasibini alır. Unutmamak gerekir ki edebiyat insana dairdir. İnsana dair olan ne varsa da empatinin ürünüdür. Herkeste var olan insani duyguların her milletten insan için geçerli olduğu düşünüldüğünde edebiyatı ülkeler düzeyine indirgemenin ne kadar anlamsız olduğu ortaya çıkar. Ünlü Alman düşünür ve şair Goethe de bir yazısında şöyle demiştir: "Gittikçe anlıyorum ki edebiyat; insanlığın ortak malıdır ve her yerde, her zaman yüzlerce; ama yüzlerce insanda ortaya çıkar."

         Başka insanların duygularını anlamadan ve onların yerine kendimizi koymadan yaşamamız anlamsızdır. Böyle bir yaşam biçimi erdemsizdir. İnsanların duygularını anlamak, onlarla empati kurabilmek, anlamlı bir yaşam için olmazsa olmazdır ve insan ilişkilerinin temelidir. Dolayısıyla insan hayatını anlatan ve insanı merkez alan edebiyat, duygulara ve insana karşı kayıtsız kalamaz.

         Edebiyat asla bir kavga aracı olarak kullanılmamalıdır. Toplumları ayrıştırmayı değil, birleştirmeyi kendine görev edinen edebiyat, bunu başarabildiği ölçüde kutsaldır. Edebiyat ideolojilerüstüdür, ideolojik ya da başka birtakım kalıplara sığdırılamayacak denli engin bir okyanustur. Görevi insanlığı kucaklamak olduğuna göre ona olabildiğince geniş bir perspektiften bakabilmek gerekir. Aksi, edebiyata ihanettir. Dünya edebiyatının önde gelen şair ve yazarlarından Czeslaw Milosz'un edebiyata dair söylediği şu sözler bu fikri destekler niteliktedir: "Edebiyatın en önemli görevi insan olduğumuzu bize hatırlatmaktır."



1125 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

POSTKOLONYAL EDEBİYAT: KİMLİK, AİDİYET VE DİRENİŞ ANALİZİ - 23/08/2023
Sömürgeciliğin bıraktığı sorunları felsefi ve edebi teoriyle açıklayan edebi akıma postkolonyalizm denir.
FELSEFEDEN ŞİİRE UZANAN YOL: ORUÇ ARUOBA - 11/07/2021
Ahmet Oruç Aruoba, 14 Temmuz 1948'de Kocaeli'nin Karamürsel ilçesinde dünyaya gelir. Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu Fahri Aruoba ile şair, gazeteci Muazzez Kaptanoğlu'nun üç çocuğundan biridir.
DİRİM - 02/06/2021
Hayalin Işıltılar İklimi'nden "Dirim" isimli şiiri...
KADININ ŞİİRSEL SESİ: GABRIELA MISTRAL - 12/05/2021
"Öpücükler" şiiri, en popüler şiirlerinden biri olmasının yanı sıra, Gabriela Mistral'ın ruhunun şiirselliğini de gözler önüne sermektedir.
"SEVME SANATI" ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME - 26/04/2021
Erich Fromm'un 1956'da yayınlanan "Sevme Sanatı" adlı kitabı, bir kitaptan daha fazlasıdır. Birkaç nesil için ilham kaynağı olan bu yapıt, hâlen güncelliğini korumaktadır.
BÜYÜLÜ GERÇEKÇİLİĞİN ÖDÜLLÜ YAZARI - 11/04/2021
Halk arasında Gabo veya Gabito olarak bilinen Gabriel Garcia Marquez, Latin Amerika'nın en önemli edebiyatçılarından biridir ve büyülü gerçekçiliğin bir temsilcisi olarak anılan Kolombiyalı bir yazar, gazeteci, şair, editör ve senaristtir.
MODERNİZME BİR BAŞKALDIRI: ULTRAİZM - 27/03/2021
Edebi ultraizm, I. Dünya Savaşı'nın sonunda ortaya çıkan bir İspanya ve Latin Amerika kökenli harekettir. Ultraist hareketin temel amacı, modernizme ve 98 Kuşağı'na karşı cephe oluşturmaktır.
HAYATA TUTUNAMAYAN ŞAİR: GEORG TRAKL - 17/03/2021
Trakl şiirlerinde çürüme, yalnızlık ve ölüm düşüncelerini âdeta ete kemiğe bürüyerek biçimsel ve tonal güzellikle birleştirir. Özellikle geç dönem şiirleri kıyamet duygusu ile karakterize edilir ve yaklaşan bir felaket hissini aktarır.
HASRET KUYUSUNDA BİR HAYAT: CENGİZ DAĞCI - 07/03/2021
Onun milliyetçiliği insancıldır. Özellikle "O Topraklar Bizimdi" ve "Onlar da İnsandı" isimli kitaplarındaki karakterlerin nahifliği, yazarın içindeki insan sevgisini ve umudu gözler önüne serer.
 Devamı