Beste Bekir
bestebekir@hotmail.com
EDEBİYAT NEDİR?
10/02/2021 Edebiyat, sanatsal bir ifade olarak, duygulara, bakış açılarına ve anlatım tekniklerine dayanarak belirli bir yazarın veya sanatçının bakış açısından gerçeği estetik kurallar çerçevesinde yeniden yaratmayı amaçlar. Farklı bir bakış açısından bakıldığında ise edebiyatı, tüm insanlığı kucaklayan, toplumlara ayna tutup yol gösteren, estetik değerlere sahip bir öğretmen olarak tanımlamamız mümkündür. Edebiyat kelimesi, Arapça adabiyyāt kelimesinden gelir. Sözlükteki anlamı ise görgü, terbiye, konuk ağırlama adabıdır. Ayrıca usül, yol, yordam anlamına gelen adab kelimesinin çoğul hâlidir. Batı dillerinde ise literatür olarak bilinen edebiyat teriminin kökeni, 'harf' anlamına gelen Latince litteradan türemiştir. Edebiyat, ana kaynak olarak yazılı veya sözlü dili kullanan sanatsal bir ifade biçimidir. Kelimeyi estetik açıdan kullanan yazarın vizyonunu ortaya çıkardığı için bir sanat olarak kabul edilir. Kökeni, teması ve önemi nedeniyle evrensel kültürün odak noktası olan edebi eserleri çeşitli kültürel ifadelerin birer parçası olarak derlemeyi mümkün kılan sözlü gelenek de edebiyata dahildir. Edebiyat teriminin tanımı zaman içinde gelişir. Lirik, epik ya da drama olarak tabir edebileceğimiz tüm edebi eserler on yedinci yüzyıl boyunca şiir olarak adlandırılır. XVIII. yüzyıldan itibaren ise edebiyat terimi kullanılmaya başlar. Ancak terimin günümüzdeki anlamını alması XIX. yüzyılı bulur. XX. yüzyıla gelindiğinde, edebiyatı diğer söylemlerden ayıran Rus dilbilimci ve kuramcı Roman Jakobson dilin şiirsel işlevi ve dilbilimsel üslup gibi özellikleri üzerine çalışarak önemli dilbilim çalışmalarıyla ünlü entelektüel bir hareket olan Rus biçimciliğinin temsilcisi olur. Bir başka dilbilimci ve yazar José de Nicola "Dilbilim" isimli makalesinde dilin şiirsel işlevi ile ilgili şu ifadelere yer verir: "Bir metni edebi yapan şey, gönderenin anlam yüklü sözcüklerle mesajın kendisine odaklandığında ortaya çıkan dilin şiirsel işlevidir." Ayrıca Nicola bir edebi eserin kompozisyonunda sadece biçimsel yönünün değil, aynı zamanda içeriğinin de önemli olduğunu vurgular. O zaman aklımıza bir soru takılır. Yazılan her şey için edebi metin diyebilir miyiz? Elbette ki hayır. Kitap olarak basılmış her metnin edebiyat olduğunu düşünmek yanlış olur; çünkü yayınlanan her metin ya da kitap edebi bir karaktere sahip değildir. Acaba ünlü yazarlar edebiyatı ve yazmak eylemini nasıl tasvir etmişler? Yazımı onların görüşlerine yer vererek sonlandırıyorum:
|
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
BAĞIMSIZLIK VE ÖZGÜRLÜK: KADIN KARAKTERLERİN PORTRELERİ - 04/06/2024 |
Gerek Türk edebiyatına gerekse dünya edebiyatına ait ünlü eserlerin merkezindeki kadın karakterlerden anlaşıldığı üzere, edebi eserler kadınları yalnızca romantik figürler olarak görmeyi reddeder. |
POSTKOLONYAL EDEBİYAT: KİMLİK, AİDİYET VE DİRENİŞ ANALİZİ - 23/08/2023 |
Sömürgeciliğin bıraktığı sorunları felsefi ve edebi teoriyle açıklayan edebi akıma postkolonyalizm denir. |
İNSANCIL EDEBİYAT - 18/12/2021 |
Edebiyat ideolojilerüstüdür, ideolojik ya da başka birtakım kalıplara sığdırılamayacak denli engin bir okyanustur. |
FELSEFEDEN ŞİİRE UZANAN YOL: ORUÇ ARUOBA - 11/07/2021 |
Ahmet Oruç Aruoba, 14 Temmuz 1948'de Kocaeli'nin Karamürsel ilçesinde dünyaya gelir. Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu Fahri Aruoba ile şair, gazeteci Muazzez Kaptanoğlu'nun üç çocuğundan biridir. |
DİRİM - 02/06/2021 |
Hayalin Işıltılar İklimi'nden "Dirim" isimli şiiri... |
KADININ ŞİİRSEL SESİ: GABRIELA MISTRAL - 12/05/2021 |
"Öpücükler" şiiri, en popüler şiirlerinden biri olmasının yanı sıra, Gabriela Mistral'ın ruhunun şiirselliğini de gözler önüne sermektedir. |
"SEVME SANATI" ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME - 26/04/2021 |
Erich Fromm'un 1956'da yayınlanan "Sevme Sanatı" adlı kitabı, bir kitaptan daha fazlasıdır. Birkaç nesil için ilham kaynağı olan bu yapıt, hâlen güncelliğini korumaktadır. |
BÜYÜLÜ GERÇEKÇİLİĞİN ÖDÜLLÜ YAZARI - 11/04/2021 |
Halk arasında Gabo veya Gabito olarak bilinen Gabriel Garcia Marquez, Latin Amerika'nın en önemli edebiyatçılarından biridir ve büyülü gerçekçiliğin bir temsilcisi olarak anılan Kolombiyalı bir yazar, gazeteci, şair, editör ve senaristtir. |
MODERNİZME BİR BAŞKALDIRI: ULTRAİZM - 27/03/2021 |
Edebi ultraizm, I. Dünya Savaşı'nın sonunda ortaya çıkan bir İspanya ve Latin Amerika kökenli harekettir. Ultraist hareketin temel amacı, modernizme ve 98 Kuşağı'na karşı cephe oluşturmaktır. |
Devamı |